Navigatie
Bezichtigingen:
2024: woensdag- & zaterdagmiddag, 14.00 tot 16.00 uur.
Vieringen:
zie www.sintvitusparochie.nl
Dr. P.J.H. Cuypers
De ontwerper van o.a. de Sint Bonifatiuskerk te Leeuwarden werd in 1827 in Roermond geboren. Zijn opleiding kreeg hij aan de Kunstacademie te Antwerpen. Hij werd sterk geïnspireerd door Viollet le Duc en werkte nauw samen met de kunstcriticus Alberdingk Thijm. Vanaf 1865 werkte hij in Amsterdam, waar hij naast een zestal kerken ook het Rijksmuseum en het Centraal Station ontwierp.
In zijn werk zijn twee perioden te onderscheiden. Tot ± 1870 vond hij zijn inspiratie in de vroege gotiek van Noord Frankrijk en het Duitse Rijnland. Daarna werd hij in zijn tweede periode beïnvloed door het Bernulphusgilde, terwijl ook invloeden uit Engeland, Duitsland, Italië en Scandinavië doorwerkten. Met name dit laatste is terug te vinden in de koorbehandeling van de Sint Bonifatiuskerk in Leeuwarden, die beschouwd wordt als een van zijn belangrijkste werken uit deze periode.
Cuypers gebruikte aanvankelijk bepleistering met polychromie en ging later over op schoon metselwerk. Na 1860 paste hij gekleurde baksteen toe, al of niet geglazuurd of terracotta. Ten behoeve van de constructies werkte hij veelal met hout maar later ook met ijzer. De kappen van de zijbeuken van de Sint Bonifatiuskerk (1882-1884) in Leeuwarden bevatten al ijzeren balken (Krupp), terwijl de torenspits in hout werd opgetrokken. De St. Jozefkerk (1886-1887) in Groningen daarentegen kreeg een ijzeren spitsconstructie.
In 1921 overleed Cuypers op hoge leeftijd in Roermond.
"De toren wordt gebouwd voor de gemeentenaren buiten de kerk. De toren moet hoog zijn. Hij dient om uit de verte de plaats der kerk aan te toonen. Hij moet hoog zijn, omdat de klokken het geluid in de verte over de woningen der gemeentenaren moeten verspreiden en hen ter kerke roepen. Een lage toren is een onding."
Hieronder volgt een overzicht van een groot aantal werken van deze architect.
Kerken
- Alkmaar, St Dominicus 1863 - 1866
- Alkmaar, St Laurentius 1859 - 1861
- Amstelveen, St. Urbanus 1887 - 1888 (15 september 2018 grotendeels door brand verwoest)
- Amsterdam, H. Hartkerk (Vondelkerk) 1870 - 1880
- Amsterdam, St. Dominicus, 1884 - 1886
- Amsterdam, Maria Magdalena 1889 - 1891 (afgebroken 1968)
- Amsterdam, H.H. Nicolaas en Barbara (De Liefde) 1883 - 1885
- Amsterdam, O.L.Vrouw Onbevlekt Ontvangen (Posthoorn) 1860 - 1863, uitgebreid 1887 - 1889
- Amsterdam, St. Willibrordus buiten de Veste eerste ontwerpen 1864 -1866, koor 1871 - 1873, transept en schip 1897 - 1899, kruisingstoren 1924 (door J. en P. Cuypers) (afgebroken 1969 - 1970)
- Breda, St. Barbara opdracht 1864, bouw 1866 - 1869 (afgebroken 1969)
- Bussum, St. Vitus 1883 - 1884, toren 1896
- Delft, St. Hyppolytus 1884 - 1886 (gesloten 1971)
- Dokkum, St. Martinus, 1869 - Druten, H.H. Ewalden 1875 - 1877
- Eindhoven, St. Catharina 1859 - 1867
- 's-Gravenhage, St. Jacobus 1875 - 1878
- Groningen, St. Jozef 1886 -1887
- Groningen, St Martinus, gewijd 1895
- Hilversum, H.H. Vitus en Willibrord
- Hulst, St. Willbrordus, bovenbouw kruisingstoren 1877 - 1878
- Jabeek, St. Gertrudis, 1858 - 1859
- Kloosterburen, St. Willibrordus, 1868 - 1869
- Kranenburg, St. Antonius, 1856, gewijd 1867
- Leeuwarden, St Bonifatius, 1882 - 1884
- Lutjebroek, St. Nicolaas, 1876 - 1877
- Maastricht, St. Martinus (Wijk) 1857 - 1858
- Maastricht, St. Servaas, bekroning midentoren van de westbouw, 1888 - 1890
- Mheer, St. Lambertus, gewijd 1881
- Neerbosch, St. Antonius Abt, 1879 - 1880
- Nes (Ameland), St. Clemens, 1878 (door brand verwoest 2013)
- Nijmegen, St. Augustinus, 1884 - 1886 (verwoest 1944)
- Oeffelt, St. Salvator, 1854 - 1855 (verwoest 1944)
- Oisterwijk, St. Petrus' Banden 1895 - 1897
- Roermond, Bisschoppelijke grafkapel, 1887
- Roermond, Munsterkerk, Westtorens, 1875 - 1879
- Roermond, Munsterkerk
- Sappemeer, St. Willibrordus, 1886 - 1873
- Sittard, St. Petrus' Stoel van Antiochië, neogotische torenbekroning 1874 - 1875 (?)
- Sneek, St. Martinus, 1869 - 1871
- Steenbergen, St. Gummarus, 1900 - 1902
- Thorn, Stiftskerk, neogotische bovenbouw toren 1860 - 1885
- Veghel, St. Lambertus, 1856 - 1862
- Venlo, St. Martinus, bovenbouw van de uit de 13de - 17de eeuw daterende toren, 1879
- Venlo, O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen, 1913 - 1914
- Vlissingen, Engelse Kerk, 1905 (afgebroken omstreeks 1960)
- Wijtgaard, O.L. Vrou ten Hemelopneming, voltooid 1870 (afgebroken begin jaren 1960)
Overige gebouwen
- Amsterdam, Rijksmuseum
- Amsterdam, Centraal Station
- Amerongen, kasteel Amerongen eetzaal (en ontwerp voor tuinhuisjes)
- Haarzuilens, kasteel De Haar